راهنمای جامع کشت و پرورش قارچ صدفی
قارچ صدفی، با نام علمی Pleurotus، یکی از قارچ‌های خوراکی محبوب در سراسر جهان است. این قارچ دارای بیش از 40 گونه مختلف بوده و در مناطق معتدل و گرمسیری یافت می‌شود. قارچ صدفی پس از قارچ دکمه‌ای و شی‌تاکه، جایگاه سوم را از نظر تولید جهانی به خود اختصاص داده است. پرورش این قارچ به دلیل هزینه پایین و مزایای اقتصادی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، بسیار موردتوجه است.
تاریخچه کشت قارچ صدفی
قارچ صدفی به‌طور طبیعی روی مواد آلی در حال تجزیه، نظیر کنده‌های پوسیده و کاه رشد می‌کند. اولین کشت مصنوعی این قارچ در سال 1917 توسط فلام در آلمان انجام شد. در سال 1958، بلاک تولید قارچ صدفی را بر روی خاک اره و میوه بلوط آغاز کرد. بعدها، در سال 1962، پلوروتوس فلابلاتوس در هند روی کاه برنج پرورش داده شد. این روند در نهایت باعث توسعه جهانی تولید قارچ صدفی گردید.
خواص دارویی قارچ صدفی
قارچ صدفی دارای فواید بسیاری است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضد سرطان
- تقویت سیستم ایمنی
- خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی
- کاهش کلسترول خون
- اثر ضد حساسیت و ضد انعقاد
- خاصیت ضد میکروب و ضد ویروس
مزایای پرورش قارچ صدفی در کشورهای در حال توسعه
- وفور مواد زاید کشاورزی
- هزینه پایین نیروی کار
- عدم نیاز به تجهیزات گران‌قیمت
- منبع غنی پروتئین برای رفع نیازهای تغذیه‌ای
ارزش غذایی قارچ صدفی
قارچ صدفی سرشار از پروتئین و فیبر است و در عین حال، مقدار چربی، کربوهیدرات و قند پایینی دارد. این قارچ حاوی ویتامین B12، اسید فولیک و آمینواسیدهای ارزشمندی مانند لیزین و تریپتوفان است که در بسیاری از سبزیجات و غلات یافت نمی‌شوند. این ویژگی‌ها آن را به یک غذای مناسب برای افراد دیابتی و کسانی که رژیم غذایی کم‌کالری دارند تبدیل می‌کند.
پراکندگی جهانی تولید قارچ صدفی
چین با تولید بیش از 85 درصد از قارچ صدفی جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده این قارچ است. پس از چین، ژاپن و کشورهای اروپای غربی و آمریکا در این زمینه فعال هستند. ایران نیز یکی از تولیدکنندگان باکیفیت قارچ صدفی در آسیا به شمار می‌رود و پتانسیل رقابت در بازارهای بین‌المللی را داراست.
چرخه زندگی قارچ صدفی
چرخه حیات این قارچ با جوانه‌زنی هاگ آغاز می‌شود. هاگ‌ها در شرایط مساعد محیطی به رشته‌هایی به نام هیف تبدیل شده و سپس شبکه‌ای به نام میسلیوم را تشکیل می‌دهند. این میسلیوم‌ها در نهایت به قارچ بالغ با کلاهک و ساقه تبدیل می‌شوند.
فرآیند تولید بذر قارچ صدفی
بذر قارچ صدفی از رشد میسلیوم روی دانه‌های گندم تهیه می‌شود. مراحل تولید بذر شامل پاک‌سازی گندم، پخت، ترکیب با سنگ گچ و کربنات کلسیم، استریل کردن در اتوکلاو و تلقیح می‌باشد. بذرها پس از رشد میسلیوم در دمای 22 تا 24 درجه سانتی‌گراد به مدت 7 تا 10 روز آماده مصرف می‌شوند.
گونه‌های محبوب قارچ صدفی در جهان
از جمله گونه‌های پرورش‌یافته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- P. cornucopiae
- P. columbinus
- P. eryngii
- P. florida
- P. ostreatus
کلام پایانی
پرورش قارچ صدفی به دلیل هزینه پایین، فرایند ساده و خواص متعدد غذایی و دارویی، یکی از پرسودترین صنایع کشاورزی محسوب می‌شود. تولیدکنندگان ایرانی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز، بذرهای باکیفیت قارچ صدفی را برای مصارف داخلی و صادراتی عرضه می‌کنند.
لیست بذرهای قارچ صدفی آریانا:
- هایفریوس
- فلوریدا
- استراتوس چین
- استراتوس تایلند
- استراتوس ایران
- سیترینوفیلوتوس
- دیجامور
- ساجر-کاجو
- ارینجی (شاه صدف)