بذر قارچ صدفی
آموزش پرورش قارچ صدفی: معرفی، تاریخچه و خواص دارویی آن
معرفی قارچ صدفی
قارچ‌های صدفی (با نام علمی Pleurotus)، یکی از گونه‌های محبوب قارچ‌های خوراکی هستند که در حال حاضر بیش از 40 گونه مختلف از آن‌ها شناخته شده است. این قارچ‌ها در مناطق معتدل و گرمسیری جهان یافت می‌شوند و به دلیل خواص تغذیه‌ای و دارویی، مورد توجه بسیاری قرار دارند. پس از قارچ دکمه‌ای و قارچ شی تاکه، قارچ‌های صدفی در رتبه سوم تولید قارچ‌های جهان قرار دارند.
بیشتر بخوانید: کشت قارچ صدفی
تاریخچه پرورش قارچ صدفی
پرورش قارچ صدفی از اوایل قرن 20 میلادی آغاز شد. نخستین بار در آلمان در سال 1917، فلام این قارچ‌ها را بر روی کنده‌های چوبی پرورش داد. در دهه 1950، در آلمان، استفاده از مخلوط خاک اره و بلوط آسیاب شده برای پرورش این قارچ‌ها شروع شد. در سال 1962 در هند، پرورش قارچ‌های صدفی با استفاده از کاه برنج آغاز شد و سپس این تکنیک‌ها در سراسر جهان گسترش یافت.
خواص دارویی قارچ صدفی
قارچ‌های صدفی علاوه بر استفاده‌های خوراکی، خواص دارویی فوق‌العاده‌ای دارند که به طور گسترده در طب سنتی و مدرن به کار می‌روند. از جمله این خواص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
ضد سرطان
-
تقویت سیستم ایمنی
-
آنتی‌اکسیدان
-
ضد التهاب
-
کاهش کلسترول خون
-
ضد میکروب و ضد ویروس
-
کاهش حساسیت‌های فصلی و آلرژی‌ها
مزایای پرورش قارچ صدفی در کشورهای در حال توسعه
پرورش قارچ صدفی برای کشورهای در حال توسعه می‌تواند فرصت‌های اقتصادی بسیاری به همراه داشته باشد. برخی از مزایای آن عبارتند از:
-
فراوانی ضایعات کشاورزی که به راحتی می‌توان از آن‌ها برای تولید قارچ استفاده کرد.
-
دستمزد کارگری کم که هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد.
-
عدم نیاز به دستگاه‌های گران قیمت برای ایجاد شرایط پرورش مناسب.
-
تأمین پروتئین مورد نیاز بدن به ویژه در مناطق با مشکلات تغذیه‌ای.
ارزش غذایی قارچ صدفی
قارچ‌های صدفی به دلیل ترکیب خاص مواد مغذی، یک غذای سالم و مفید برای افراد مختلف هستند. برخی از ویژگی‌های آن‌ها عبارتند از:
-
غنی از پروتئین
-
چربی، کربوهیدرات و قند پایین
-
غنی از فیبر
-
حاوی ویتامین B12 و اسید فولیک
-
حاوی آمینو اسیدهای ضروری مانند لیزین و تریپتوفان
به همین دلیل، قارچ صدفی یک غذای مناسب برای بیماران دیابتی و افراد مبتلا به چاقی است.
روش‌های پرورش قارچ صدفی
چرخه زندگی قارچ‌های صدفی با هاگ آغاز می‌شود. در شرایط مساعد، هاگ‌ها جوانه می‌زنند و رشته‌هایی به نام هیف تشکیل می‌دهند. این هیف‌ها به سرعت رشد کرده و به شبکه‌ای به نام میسلیوم تبدیل می‌شوند. در نهایت، میسلیوم‌ها تولید قارچ‌های بالغ را آغاز می‌کنند.
مراحل تولید بذر قارچ صدفی
برای تولید بذر قارچ صدفی، ابتدا گندم را می‌پزند و سپس آن را با سنگ گچ و کربنات کلسیم مخلوط می‌کنند. پس از آن، گندم‌های آماده شده در کیسه‌های پلی پروپیلن پر می‌شوند و در دستگاه اتوکلاو قرار می‌گیرند تا استریل شوند. پس از سرد شدن گندم‌ها، آن‌ها با استوک قارچ مخلوط می‌شوند و به مدت 7 تا 10 روز در دمای 22 تا 24 درجه سانتیگراد در اتاق انکوباسیون نگهداری می‌شوند تا میسلیوم‌ها کامل رشد کنند.
نکات مهم در پرورش قارچ صدفی
-
دما و رطوبت: شرایط دمایی و رطوبتی مناسب برای پرورش قارچ‌های صدفی بسیار مهم است. دما باید بین 22 تا 24 درجه سانتیگراد باشد و رطوبت باید در سطح بالایی حفظ شود.
-
تهویه مناسب: قارچ‌ها نیاز به هوای تازه دارند و باید محیط پرورش تهویه مناسبی داشته باشد.
-
استفاده از مواد ارزان‌قیمت: به دلیل استفاده از ضایعات کشاورزی، هزینه‌های تولید قارچ صدفی نسبت به سایر محصولات کشاورزی بسیار پایین است.
انواع قارچ‌های صدفی
برخی از انواع پرورش داده شده قارچ‌های صدفی عبارتند از:
-
P. ostreatus (قارچ صدفی معمولی)
-
P. eryngii (قارچ صدفی شاه صدف)
-
P. sapidus (قارچ صدفی خوشمزه)
-
P. columbinus (قارچ صدفی آبی)
-
P. florida (قارچ صدفی سفید)
نتیجه‌گیری
پرورش قارچ صدفی یک صنعت پر سود و با پتانسیل بالا است که می‌تواند به تولید درآمد و تأمین مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه کمک کند. با استفاده از تکنیک‌های مناسب و رعایت نکات بهداشتی، این قارچ‌ها می‌توانند به منبع ارزشمندی از پروتئین و مواد مغذی تبدیل شوند.