روش تهیه کمپوست قارچ
روش تهیه کمپوست قارچ | صفر تا صد تولید کمپوست برای کشت قارچ
کمپوست قارچ به‌عنوان بستر اصلی رشد قارچ خوراکی، نقش اساسی در کیفیت و میزان برداشت دارد. تولید یک کمپوست غنی، به‌صرفه و اصولی، می‌تواند به پرورش‌دهندگان کمک کند تا محصولی با کیفیت بالا و عملکرد بهتر داشته باشند. در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام با روش تهیه کمپوست قارچ آشنا می‌شوید.
کمپوست قارچ چیست؟
کمپوست قارچ مخلوطی از مواد آلی تخمیرشده است که به‌عنوان بستر رشد برای قارچ‌های دکمه‌ای، صدفی یا سایر گونه‌ها به کار می‌رود. این ترکیب نه‌تنها باید مواد مغذی کافی برای رشد میسلیوم (ریشه قارچ) فراهم کند، بلکه باید ساختار و تهویه مناسبی نیز داشته باشد.
مواد اولیه کمپوست قارچ
برای تهیه کمپوست قارچ، می‌توان از مواد مختلفی استفاده کرد. رایج‌ترین ترکیبات عبارتند از:
کاه گندم یا جو (پایه اصلی کمپوست)
کود مرغی تازه یا خشک‌شده (منبع نیتروژن)
کود اسبی یا گاوی پوسیده
گچ کشاورزی (سولفات کلسیم) (جهت تنظیم pH و کاهش آمونیاک)
اوره یا کلزا (در صورت نیاز به نیتروژن بیشتر)
مراحل تهیه کمپوست قارچ
1. خرد کردن و خیساندن کاه
کاه باید به تکه‌های 5 تا 10 سانتی‌متری خرد شود. سپس به‌مدت 24 تا 48 ساعت در آب خیسانده می‌شود تا رطوبت مناسب برای شروع تخمیر فراهم شود.
2. ترکیب مواد
در این مرحله، کاه خیس‌شده با کود مرغی و سایر افزودنی‌ها مخلوط می‌شود. نسبت معمول به‌صورت زیر است:
کاه: 70?
کود مرغی: 25?
گچ کشاورزی: 5?
مخلوط باید یکنواخت باشد و رطوبت نهایی حدود 70? باشد (وقتی مشت می‌زنید، فقط چند قطره آب از آن خارج شود).
3. تخمیر و هوادهی (فاز گرم)
این مرحله حدود 10 تا 14 روز طول می‌کشد. در این زمان، کمپوست باید در قالب توده‌ای به ارتفاع 1 تا 1.5 متر روی زمین قرار بگیرد. هر 2 تا 3 روز یک‌بار، توده باید زیرورو شود تا تهویه مناسب و تجزیه بهتر مواد فراهم شود. دمای داخلی توده در این فاز می‌تواند تا 70 درجه سانتی‌گراد برسد.
4. فاز پاستوریزه‌کردن (فاز سرد)
پس از فاز گرم، کمپوست باید در دمای حدود 58 تا 60 درجه سانتی‌گراد و به‌مدت 7 روز باقی بماند تا آفات، باکتری‌های مضر و بذرهای علف‌هرز نابود شوند.
5. خنک‌کردن و آماده‌سازی برای کشت
پس از پاستوریزاسیون، کمپوست به‌آرامی خنک می‌شود تا دمای آن به حدود 25 درجه برسد. در این حالت کمپوست آماده تلقیح با اسپان قارچ (بذر قارچ) است.
نکات مهم در تهیه کمپوست قارچ
از کود مرغی تازه اما کاملاً خشک‌شده استفاده کنید تا از رشد کپک‌های مضر جلوگیری شود.
رطوبت بیش‌ازحد می‌تواند باعث فساد کمپوست شود.
استفاده از گچ ضروری است تا از تولید بیش‌ازحد آمونیاک جلوگیری شود.
فرآیند تخمیر باید در محیط باز ولی با پوشش انجام شود تا باران یا تابش مستقیم به توده آسیب نزند.
تهیه کمپوست قارچ یک فرایند حساس و زمان‌بر است، اما اگر با دقت و بر پایه اصول علمی انجام شود، نتیجه‌ای عالی در پی دارد. کمپوست باکیفیت، پایه‌ای مطمئن برای برداشت قارچ‌هایی سالم، پُربار و خوش‌طعم است. اگر قصد ورود به حوزه پرورش قارچ را دارید، یادگیری دقیق فرایند تهیه کمپوست، اولین گام موفقیت شما خواهد بود.